Trong thế giới game cờ bàn đầy sôi động, phần lớn các tựa game đều có một người chiến thắng được xác định rõ ràng. Dù là cơ chế về đích đầu tiên hay hệ thống tính điểm phức tạp, luôn có một người rời bàn chơi với danh hiệu quán quân. Tuy nhiên, chiến thắng không phải là tất cả, và đôi khi, vinh quang lại đi kèm với những cái giá không hề nhỏ. Có những board game mà việc chiến thắng có thể khiến người chơi cảm thấy trống rỗng, thậm chí đặt ra câu hỏi liệu khoảnh khắc vinh quang phù du đó có thực sự đáng giá. Nếu bạn đang cân nhắc trải nghiệm những board game này, hãy cảnh báo: đôi khi, vị trí thứ hai lại là lựa chọn tốt hơn để duy trì niềm vui và tình bằng hữu.
Dead Of Winter (2014)
Khi Hợp Tác Biến Thành Phản Bội
Token zombie và thiết kế hộp game Dead of Winter, thể hiện không khí sinh tồn hậu tận thế.
Dead Of Winter là một tựa game xuất sắc ra đời trong thời kỳ “phục hưng zombie”, được thúc đẩy bởi sự thành công của các thương hiệu như The Walking Dead hay The Last Of Us. Trong vai các thành viên của một thuộc địa sinh tồn bị bao vây, người chơi phải cùng nhau làm việc vì lợi ích chung của nhóm. Tuy nhiên, ẩn sâu bên trong là những mục tiêu cá nhân bí mật của mỗi người, mà có thể hoàn toàn đi ngược lại với sự sống còn của cả nhóm. Tùy thuộc vào mục tiêu cá nhân của nhân vật bạn, chiến thắng trong Dead Of Winter có thể đồng nghĩa với việc để cả thế giới chìm trong hỗn loạn, sẵn sàng đẩy những người bạn đồng hành vào vòng vây của đám xác sống. Điều tồi tệ nhất là bạn phải duy trì vẻ thân thiện cho đến khi đến lúc phản bội tất cả nếu muốn đạt được mục đích của mình.
Risk Legacy (2011)
Cuộc Đua Hạt Nhân Và Mục Tiêu Di Động
Hộp game Risk Legacy với hình ảnh người máy phá hủy binh lính, thể hiện tính chất chiến tranh khốc liệt.
Điều gì sẽ xảy ra khi bạn bắt đầu giành chiến thắng trong một ván Risk? Nếu những người chơi khác đủ thông minh, họ sẽ thành lập liên minh chống lại bạn cho đến khi có một mối đe dọa lớn hơn xuất hiện. Và nếu bạn vẫn cứ chiến thắng bất chấp, bạn chắc chắn sẽ bắt đầu ván đấu tiếp theo với một mục tiêu rõ ràng trên lưng, giống như Napoleon trở về từ nơi lưu đày. Risk Legacy là một tựa game mang tính đột phá về nhiều mặt, cả trong việc thay đổi cách chơi board game và cách tiếp cận lối chơi nghiền ngẫm của Risk truyền thống. Tuy nhiên, có một điều nó không thể làm là ngăn chặn người dẫn đầu trở thành kẻ thù số một của công chúng. Thậm chí, nó còn làm vấn đề tồi tệ hơn: với mỗi ván bạn thắng trên bàn Risk Legacy, bạn sẽ bắt đầu các ván sau đó với một quả tên lửa hạt nhân trong kho vũ khí, có thể dùng để xoay chuyển cục diện trận chiến. Việc chiến thắng càng nhiều khiến bạn càng trở nên nguy hiểm trong các trận đấu tương lai, và do đó càng dễ thu hút sự căm ghét từ những người chơi khác.
HeroQuest (1989)
Di Sản Của Những Dungeon Master Đối Kháng
Các nhân vật anh hùng và quái vật trên bàn chơi HeroQuest, tái hiện không khí khám phá hầm ngục cổ điển.
Tựa game kinh điển về kiếm thuật và pháp thuật HeroQuest là cánh cửa đưa nhiều người chơi đến với thế giới nhập vai trên bàn (Tabletop Role-Playing Game – TTRPG) vào đầu thập niên 90, dù ở một phiên bản đơn giản hóa. Sự hợp tác giữa Milton Bradley và Games Workshop này chỉ tập trung vào việc khám phá hầm ngục và tiêu diệt quái vật không khoan nhượng, tất cả dưới sự giám sát của người quản trò trong vai Zargon, Pháp sư Hỗn loạn. Dù có chủ đích hay không, HeroQuest dường như khuyến khích người chơi Zargon thực sự cố gắng hạ gục các anh hùng. Nếu đó là cách bạn muốn chơi và mọi người đều đồng ý, thì đó là lựa chọn của bạn. Nhưng đây lại là một tiền lệ xấu khi đến lúc chuyển sang Dungeons & Dragons (D&D) hoặc các TTRPG “chính hiệu” khác. Hãy nhớ rằng, trong các TTRPG, đó phải là người chơi và DM, chứ không phải người chơi đối đầu với DM.
Settlers Of Catan (1995)
Cẩn Thận Với Cấm Vận Tài Nguyên Và Khoảng Cách Kỹ Năng
Bàn chơi Catan đầy màu sắc với các viên xúc xắc, thể hiện sự đa dạng tài nguyên trên đảo.
Chiến thắng trong Catan cũng có nhiều cạm bẫy tương tự như Risk: những người chơi khác sẽ tập hợp lại chống lại bạn, thường là làm mọi cách để ngăn bạn tiếp cận các tài nguyên cần thiết. Mối thù địch này có thể lan sang các ván đấu trong tương lai, điều này khó mà công bằng hay thú vị. Tuy nhiên, Catan cũng mang đến những vấn đề riêng, đó là khoảng cách về kỹ năng và sự nhiệt tình. Nhìn chung, bạn muốn mọi người trong nhóm có cùng mức độ nhiệt tình để ván đấu trở nên thú vị; một bàn chơi casual sẽ vui vẻ với việc tung xúc xắc và trao đổi tài nguyên, trong khi một nhóm chơi nghiêm túc, cạnh tranh hơn có thể đi sâu vào những chiến lược đã biến Catan thành một tựa game kinh điển trong nhiều thập kỷ. Nếu có một người chơi quá nghiêm túc tại một bàn chơi casual, họ có thể sẽ chiến thắng theo một cách không vui vẻ cho bất kỳ ai, kể cả chính họ.
Smash Up (2012)
Cuộc Chiến “Cá Mập” Với Người Mới
Bìa hộp Smash Up với hình ảnh các phe phái độc đáo như cướp biển, khủng long và người ngoài hành tinh giao tranh.
Nếu bạn thực sự thích cảm giác “đè bẹp” những người chơi mới, có lẽ bạn sẽ mang Smash Up đến mọi buổi chơi board game. Nhẹ nhàng, hấp dẫn và chỉ cân bằng ở mức độ vừa phải, Smash Up chính là tựa game mà những người chơi board game trình độ trung bình dùng để hả hê “giẫm đạp” những người chơi casual. Nó được quảng cáo là dễ chơi và dễ tiếp cận, nhưng nếu bạn đã nắm rõ các combo mạnh mẽ, bạn hoàn toàn ở một đẳng cấp khác so với những người không biết. Cũng như Catan, Smash Up sẽ rất thú vị nếu tất cả người chơi đều ở cùng một trình độ. Nhưng hãy cẩn thận với những “cá mập” tại bàn chơi, những người đang tìm kiếm một chiến thắng dễ dàng. Đừng trở thành “cá mập”.
Tales Of The Arabian Nights (1985)
Khi Chiến Thắng Không Phải Là Mục Tiêu
Minh họa bìa hộp Tales Of The Arabian Nights với các cảnh tượng huyền ảo từ truyện Nghìn Lẻ Một Đêm.
Như một đồng nghiệp đã từng nhận định, nếu bạn tiếp cận Tales Of The Arabian Nights như một board game truyền thống, mong muốn giành chiến thắng, bạn sẽ không có được trải nghiệm tốt. Tựa game phiêu lưu cực kỳ nhẹ nhàng và ấm cúng này là một bài tập kể chuyện hợp tác, và đó chính là nơi nó thực sự tỏa sáng. Về mặt kỹ thuật, có một cách để chiến thắng theo luật, bằng cách tích lũy đủ số điểm Câu Chuyện trong cuộc phiêu lưu của bạn, sau đó trở về Baghdad ở trung tâm bàn cờ để kể lại câu chuyện. Tôi đã chơi tựa game này khoảng hơn chục lần, và khá chắc rằng chúng tôi luôn bỏ qua quy tắc đó, chỉ chơi cho đến khi cảm thấy hài lòng hoặc khi có ai đó phải rời đi. Nếu bạn vội vàng tích lũy điểm và sau đó chạy đua về Baghdad để chiến thắng, bạn đã hoàn toàn bỏ lỡ điểm cốt lõi của trò chơi, và cũng có thể đã tước đi cơ hội của những người chơi khác để khám phá thêm những điều thú vị mà họ có thể làm được.
Diplomacy (1959)
Chiến Thắng Của Kẻ Phản Bội
Bàn chơi Diplomacy với bản đồ châu Âu, thể hiện tính chất chiến tranh ngoại giao cổ điển.
Một trong những lời khuyên hay nhất về board game mà tôi từng nhận được là “đừng bao giờ chơi Diplomacy với bạn bè.” Hãy chơi nó tại các hội nghị, với những người mà bạn sẽ không bao giờ gặp lại. Hãy chơi nó với những người bạn không quen biết rõ. Thậm chí, hãy chơi nó với kẻ thù của bạn. Đơn giản là đừng chơi Diplomacy với bạn bè, bởi vì nếu bạn thắng, rất có thể họ sẽ không còn là bạn của bạn nữa. Diplomacy có tất cả yếu tố xây dựng liên minh và liên minh tạm thời của Risk, nhưng không có yếu tố ngẫu nhiên hay tung xúc xắc nào. Chỉ cần một cú phản bội ở thời điểm then chốt cũng đủ để hạ gục một đế chế, hoặc khiến một người chơi trở nên vô nghĩa trong suốt thời gian chơi kéo dài [bốn đến sáu giờ] của game. Bạn không thể thắng Diplomacy bằng cách tử tế, và những tội ác của bạn sẽ ám ảnh bạn trong mọi ván game bạn chơi, không chỉ ván này, mà cho đến hết cuộc đời.
Chess (c. 700 CE)
Giỏi Cờ Không Làm Bạn Trở Thành Thiên Tài
Hai nhân vật Sims chơi cờ vua bên cạnh các bia mộ trong The Sims 4, tạo không khí tĩnh lặng.
Ở một thời điểm nào đó trong ý thức văn hóa của chúng ta, chúng ta đã quyết định rằng giỏi cờ vua đồng nghĩa với việc bạn là một thiên tài. Có lẽ do vị thế hàng thế kỷ của nó là “trò chơi của các vị vua”, cờ vua mang theo một vẻ cao cấp. Trải nghiệm của bạn có thể khác, nhưng dường như có điều gì đó về cờ vua khiến người chơi trở nên kiêu ngạo khi họ đã thắng đủ ván. Học một kỹ năng mới là một mục tiêu đáng ngưỡng mộ, cũng như việc leo hạng Elo nếu bạn thích, vì vậy không có gì sai khi muốn giỏi cờ vua. Điều đó đơn giản không làm bạn thông minh hơn hay tốt hơn mọi người khác. Nó chỉ có nghĩa là bạn giỏi cờ vua.
Thế giới board game đa dạng mang đến vô vàn trải nghiệm khác nhau, và không phải lúc nào mục tiêu cuối cùng cũng là chiến thắng bằng mọi giá. Đôi khi, giá trị thực sự nằm ở hành trình, ở những tương tác giữa người chơi, và ở những câu chuyện được tạo ra. Việc hiểu rõ bản chất của từng tựa game và điều chỉnh kỳ vọng của bản thân sẽ giúp bạn tận hưởng trọn vẹn niềm vui mà board game mang lại, tránh những cảm giác hụt hẫng hay thậm chí là rạn nứt tình bạn chỉ vì một khoảnh khắc “vinh quang” phù du. Bạn đã từng trải nghiệm những cảm giác này khi chơi board game chưa? Bạn có đồng ý rằng đôi khi, việc về nhì lại thoải mái hơn? Hãy chia sẻ câu chuyện và quan điểm của mình dưới phần bình luận nhé!
